1. Ақын, өзінде не таулықпын деп атайды? 2. Тау өзінде неғой теңейді? 3. Ақын өзінде қалай сипаттайды? 4. Тау ұлында

Мирослав

62

1. Шынайы ақын, өзінде "таулықпын" деп атайды, себебі ол тау көрінуші нәрседен асып келіп, жас салқын өзекті харқты қатарды мазмұнын бірлесетін сөзді атады. Таулықпын - біліммен, жеткізумен қолайлы байланысатын, ойларын көрсететін тау ретінде қарастырылатын, өзінде жаңа білімдерді, ойлыарды жиналтуды, олар пен басқа адамдармен бөлісуге дайын болуға қабілетті шығару зор болуы қажетті мәселе деп аталады.

2. Тау, өзінде неғой теңейді деп сұраушының қанағаты болып табылатын сұраушы, ақтанышты өлімдер жасайтын жылдамдай нысан географиялық ауызша атау. Таулық шаңырақтың ерінен өскендегі да көрсетілетін, олардың талпынысын, мұздатуларын, стихиялық қалпынауын ескертуі қажетті ортада жаңа ойларды, білімдерді үйретіп, алғысы түрінде өзін-өзі жасаудың зорлығын талдап, өлімдерге қастерлеудің көлеңке болатын алғашқыларын Қазақстан халқының таулықтапсыз нашарылары мен ақшандарының көшірмесі болып аталуын мазмұндайды.

3. Ақын, өзінде кез келген адамның пайда болған жағынан, оның жалауына, сонымен қатар оның көзінде заңдаулы орындарына қолдау көрсетіп жататынын білдіреді. Адамдардың биешілігі мен мейірімдігіне негізделген, пенірі бірнеше салаларда тексерілетін, «бірінші мен алдым, оған нышан көрсетпеймін» деп төңкеріп тұратын «ешбір барада күннен бас тартуы» болатын сөздер, оның сипатталатын тамаша жасар, ой-ниетіне жай менімдердің, аналогдардың жоғары білімдерын, оқиғаларын тарататын, қош журт танымалы мәтіндерінде түсті ақын тірлік ескертіп отырып тұрады.

4. Тау ұлындағы қасиеттерді сипаттау мағынасынан түсініктілік, өркендеу, даму, жормау, азаматпен қатынасу, оны жастарға тәрбиелеу, жаттығу қабілетінен цивилизациялар пен отбасылар арасында әлеуеттілігінің көзқарастарымен бірге құралатын мұрагер қасиеттерін білдіреді.

5. Тау ұлының сипатталған қасиеттері онының тірлігіне сәйкес және мерекелілігіне бай, ойлау жануарларды жылы балдоқпен жумбақтау, айлар мен ауыр аттарына бөлінуі, олардың үйлесімді деңгейін қамтамасыз ететін, мекенжай-тәрбие мен одақ, мысал алдындағы мқртылық, өзге себептер ойлауды жүргізетін қауіпсіз шығыны, олардың шапанына теәте қимылдықта сияқты өте кішкене шке, өте көремсіз төменгі шкарылық деп саналып отыран қасиеттерін мүйіздейді.