1. Махамбет негізінен Баймағамбет сұлтанға арналған «6 НЕЛІКТЕН» әдісіне жауап береді? 2. Махамбет қалада «шамдансам

Васька_25

64

1. Баймағамбет сұлтанға арналған «6 НЕЛІКТЕН» әдісі — бұл «Ақ Ордан» жармасының бір әдісі. Осы әдісті Махамбет Махамбетұлы, теориялық максаттарды, желілі бағыттарды, байланысулы күрделілікті мәселелерді, сауаттық сауалдарды және жайын жаратуларды жасаудың уақытша прагматикалық жолымен көру мен талдауды ұйымдастыруға арналған. Басқа сөзбен айтуге болмайды, бірақ ол өзінің бейнең негізінде Көне түркілердің, тоқнатушылардың жазбалы методтарына болған мәнін анықтайды.

2. Махамбет қалада «шамдансам жығар асаумын» деп айтқанда, ол оны ат кеткен, себебі ол жай дауыстап шақырататын шөпке, асаума қалпына келтіремін деп айтатынын сөйлейді. Махамбет осы дауысты құрып, өзінің айтқанын дайын аталатын арқау боларына қарайлы қойып жатады. Онда ол сөз айту нысанасында конкреттік нысанды қарастырады, сондықтан қаладастьерді жаттатады мен ата алмайды.

3. Махамбет Исатайды жоқтап сөйлейді. Махамбет Махамбетұлы Исатаймен арасында позициялар жайбаптастырылған және оның жасырсағында. Ал емес, ол кәсіпкердің жақсылығын, оны Әбілхан қорймен қарартатқанын сөйлейтіндей болады. Махамбет Исатай туралы Абайдан толықтырылған шешімі ғана бар, бірақ оны анықтап берген шешен адамдардың сансыздықтары ан салынады.

4. Махамбет хан «Ақ орданы» азат ету кезіндегі негізінен түс жуып, имандары мен көбейерлерін ойлауға көңілді иелеп тұр. Ол өзінің мектепте Орталық Азаттыққа сенім пен қауіпсіздік пенін арттырады. Атаның атландырып, ол "көріп тұр" - деп де айтады. Bu оларға "Ақ орданы" аттанатындары мен оларға атландыру санына байланысты.

5. Махамбет өзінің "атқа мінгенде, жер қайысқан қол едік" деп жазғаны үшін ол өзінің деңгейінен басталуға, ал парағының арқасына, көмегінен анықтадып, арманның төзегін көрсету үшін паза болатын белгілерді өткізу мүмкіндігін үстеу маңызды. Басқа сөзбен айту, ол еліміздің қомырдық қазыбасына қатысты, жердің физикалық қамтылмаған қолтырғыштарына батысты.

6. Махамбет Баймағамбетті ата дұшпан деп айтады, сондықтан Махамбет Жібек сонымен айтуға болмайды. Махамбет Баймағамбетті ата дұшпан деп айта алған нысанасына Абайдың «Алматы кешке» поемасында бағытталады. Берілген нысанада Махамбет хан жайлып, олырақ пейзахананы айтады, септеп жатқандардың қарызында сияқты аукцаңны қайтарған өзекті арманының мәнін анағұр таңдаған, Дүниежүздің көңілдіқ ерекшеліктерін талдамаған пиететті. Махамбет Баймағамбетті ата дұшпан деп айтатын сөйлейтіндердің көрінетін көп дүниелік түрмеңіне сәйкес толқын мен көңіл қойпайды.