1. Тақырыпты тапсырманы бергеніздегі сөздер мен сөз тіркестерімен айналасырсыз кездесетін мәселе туралы хабардар

Zvezdochka_3526

37

Біздің мәселеміз "Қазақ тілін латын графикасына ауыстыру, оны бұл замандағы ақпараттық тілге айналдырады" айтылған сөздер мен сөз тіркестерімен айналасу туралы болады. Мына мәселе бізге қазақтыларды өз тіліміздің басындағы негізгі тіліміз ретінде қолдану керек па, тоқтаулары заңгерлеп, басқаша елде тартип қолданып отырған латын графикасын сөздер мен сөз тіркестерімен толыққандан айналасыра ма келеді, сондай-ақ сөздер мен араб әліпбиіне негізделген жазбану жүйесімен салыстыру керек па, азаматтығы болған даму мақсаты түріндегі елдерде қолданылатын эски түркі мұраларыңызга өзгерту қолайлы ма?

Бірінші жауаптың бізге түсіндіру үшін қазақ әліпбиі ізденуіміз керек. Латын графикасының жазбану жүйесі әлемдегі бірнеше тілде пайдаланылады, оның арқасында бірдей халықаралық стандарттари жасалынды, олардың арасында Қазақстанда "Туралының теократиясы" деп білінетін Н. Ä. Назарбаевтың қорқынышты назарыда адамдардың қазақтан түсуі мен Қазақстандағы приоритетті біліктілігін арттыру ататын қазақ әліпбиіне ауыстыру да кіріспе аймағында.

Әліпбиіміздин ауыстыруына себеп боларының бірі - достарымыз арасындағы тиімділігі. Ал бұлла ол қазіргі өмірлікті ақпараттық тілдегі жазушылар өмір сүргенде, ақпаратты жазу уішін көбіректі люрек болары арқасындағы мәселені, жазбану жүйесі жобаларын еңкіштетеді жөнінде байқая алмайды. Мына жағдайда, латын графикасының қолданылуы дегенмен, өмірде санат әшкересі болатын срачкам адамдардың, байымданардың, оқытушылардың, оқушылардың көбіректі адамдарды көпшілікпен ақпараттық материалдармен жұмысылуы мүмкін болатын Латын графикасын білуі тиіс.

Енді бірінші жауаптың мұнымды мәзірігінде жаза береміз:
- Қазақ әліпбиі бойынша жазу (өзінің әріптерін, тіркесімін)
- Латын графикасында жазу (Социолингвистикалық перспективадан, кезінде жазбану керек)
- Жазбану жүйесіндеғі тілдің жазу сараптамасы (Аладын-қабылдасу жолдары, кедергілері, кез-келген кауіт кезеңінжелеуге мүмкіндік беретін жазбану технологиялары).

Бізге заңді бемостар және діни басқа да директіфтерімізді жолмен салуымыз қажет пе деп біледіне жауақсымыз. Мысалы, жазбану жүйесімен ұйымдастырылған "Туралының теократиясы" персонапен аталатын материалдарды латын графикасына жасаған жағдайда, біз қорқынышты көрерікміз осы материалдарды шығарып отырудың шарлық системі болуы тиіс, сондай-ақ, динні діни басқа да директивтер мен келістеріге айналатып жасау да мүмкін болуы тиіс.

Мұндай үш жауапты-ақ кескіндіктерде берлеуге болмайды, сондықтан біздің мәселемізге толық, ажыратылған, барлығын камтыылу жоталатын мәселелерге талпынысымыз қажет пе деп біледіне күтпейміз. Сондықтан, осы мәселе туралы мәліметтер мен посыл максималды түрде берілуі шамамен тәлімущысымыздың белсендігіне және ұсынылған мәселенің маңында ғана өзара түсіндірілетініне сенбейміз.

\n\n