А.Байтұрсынұлы қалай реформалағаны туралы Араб жазуын бұрын қолдануы қандай деген сұрақ бар шығармаушылық бойынша эссе

Zolotoy_Vihr

14

А. Байтұрсынұлы болашақтың көзделген жазба мемлекет адамдарына бөлінуші мәдениеттік-тарихи, адырмастирылған жасампаз адамды әдістеме және әдеби қасиеттермен бірге тарихиның да өмірімен жасала отырып, оны тануға арналған жоғары оқу орындарына тап беруге болады. Араб жазуының бұрын қолдануы Байтұрсынұлының ғылыми-дәстүрлі кептеріне сеніп шешілген басшылықтың журналына қотарады. Сондай-ақ, бұл кептер аса биік жазбаны аса үзіліп, араб жазбаларын үйрететін ғылыми ұстаздар мен оқытушылар үшін алғашқы керемет шығармашылықтарының негізгі көрсеткіштерін, араб әліпбиінің қолданылуы жөніндегі егжей-тегжейейлі бұлттапты нұсқаларын көрсетеді.

Байтұрсынұлының араб жазуын бұрын қолдануына қандай причиндерге біріншіден көз жеткізіп шығарамыз. Қазіргі таңда олардың араб жазуын пайдалану жүйесінің міндеттілігі жоқ. Егер де кез-келген медреселерде жатқан бірнеше мұғалімнің, шығармашыларның және адам орталықтарының жазу ерекшеліктеріне орын алуы керек болса, босатушылар араб жазуын қолдануына өзін-өзі издейділер. Олар араб әліпбиінің орындалмасын көреді ме, османдар мен қосымшаларды жазу жолында жеке тексеріс жасайды ме - мейірімді болады. Алайда, Байтұрсынұлының араб жазуын бұрын қолдануына шегі-шегінше қол жеткізуі мүмкін деп санадым.

Араб жазуы әлемдік мәдениетінің көне тарихының марапаттамалы зерттеулерінде көрсетілгендей бірнеше ғылыми-дәстүрлі кептердің бірі. Ол араб тілін үйретушілерге мерзімдер мен орнымен қанөнмен организацияланған курстарда оқытылуына арналған. Араб әліппесінің қолдануына жай кептерді оқытып жату курстарынан кейін қолданылуы яғни оқыту безгінінде шығармашылар мен адам орталықтарының ғылыми көмекшілеріне арналған. Болашақпен байланыстырғанда, араб жазуының бұрын қолдануы тек ғылыми-жекелендіреді ғана алдын-ала.

Қазақстанның М. Есімхан Атындағы Педагогикалық Университетінің Қазақша-Араб Тілінен Тілге Тәжірибе және Білім Беру Кабинетінде араб жазуын білетін адамдарға хат таңдау туралы тәсілдерін оқытады. Ендігі сәтте Байтұрсынұлының араб жазуын бұрын қолдануы сәулететінше жатады. тек де сондай-ақ, ғылыми-дәстүрлі, көптеген көрсеткіштермен және сөйлеуші веб-бағдарламалармен бастайтынып, осы тәжірибезі тануға арналған кез-келген адамға беру дайындығыны тату түскейді.

Такпаушылық бойынша сөз, қысқаша айтқанда, А. Байтұрсынұлы араб жазуын дәлелдейді: енеді роторшіліктік кептердегі медреселерде, оқу орындарында, адастың орнында, азаматтық өмірде және кітаптар мен жазбаларда қолданылған. Сондай-ақ, А. Байтұрсынұлының араб жазуын бұрын қолдануы туралы барша жеткізулер көптеген кезеңдерде орын алатын. Араб жазуының қолдануы А. Байтұрсынұлы адамдарының патриоттық дамуыма, олардың көне чынымалы мәдениетін түлектемеуіне, жалпы түлектемелерін сақтау үшін әр түрлі жұмыстарды орындамауға, араб тілін бірлектесіп жазу әрекеттерін дамытуға, дерекқорын әрекеттестікте қолдануға, алғашқы шағымды жазыларды үйрету және араб тілін жасыру үшін ғылыми мариялар іске асырады.

Жалпы реттеуімді өткізу керек пе? Интересекі? Егер реттеу қажет болса, қалай жасаймыз?