A) Табыстьның егжей-тегжейлі түрлерін белгілеңдер ( жалпылау есімдігі , сілтеу есімдігі , сан есім ). B) Табысты жасау

Лиса

4

A) Табыс есімдері Тәуелсіздік есімдеріне (жалпылау есімдігіне), шамамен жұмыс ететін меншіктерге (сілтеу есімдігіне) және сан есімдеріне бөлінеді.

1) Жалпылау есімдігі – бұл есімдіктер, жұмыс істеуші тұрғылар меншіктерге әдейілікке жатады. Олардың мәліметі есім атауларымен анықталады. Мысалы: мұхит, адам, студент, кітап.

2) Сілтеу есімдігі – бұл есімдіктер, жұмыс істеуші тұрғылар меншіктерге сүйеніп, тез сынақтау үшін қолданылады. Олардың мәліметі есім атауларымен анықталады, префикс, суффикс, үзгі сипаттамалар қосылатыны ақпараттармен толтырылады. Мысалы: белгілі мектеп, қазақ тілі, шамамен орнатылған.

3) Сан есімдігі – бұл әрекет, артықшылық немесе азайту үшін пайдаланылады. Олардың мәліметі сандармен бірге немесе сандардың жолмен біріктірілуімен анықталады. Мысалы: 3 график, 5 дәптер, 10 сағат.

B) Табыс жасау туралы сөздерді белгілеу үшін:

1) Сілтеу есімдігі – болдырма табыс пен бір алым сыйламасы арасындағы айырмашылықты белгілеу үшін пайдаланылады. Мысалы: сабақ, сатып алу, оқу.

2) Жалпылау есімдігі – айырмашылықсыз табыс жасау сөздерін тандау үшін пайдаланылады. Мысалы: жасау, қабылдау, жету.

3) Сан есімдігі – табыс санымен байланысты табыс жасау үшін пайдаланылады. Мысалы: 10 тоқ, 5 бап, 20 пәндік.

C) Сан есімдерінің талдауы үшін:

1) Сан есім – олар өзінен табыс сандарымен немесе бақыт сандарымен біріктірілетін егжей-тегжейлі табыстар. Мысалы: кімнесіздік, 2-баллы тест, 12-сағаттық сынғаны.

2) Жалпылау есімдігі – сан табысына өз басшылығын жасайтын есім. Мысалы: 500 сөмкенің табысы, 1000 граммдық пәндік, 20 кітапты жеткізу.

3) Сілтеу есімдігі – сандарды үлкендеу, азайту, жасау немесе табыстарды басқа кезеңге тату үшін пайдаланылатын есім. Мысалы: өткен айтарлық балыты, жаңа жылге бастау, 5 ауданға бөлу.

D) Табыс жасау барысында қолданылатын сөздерді белгілеу үшін:

1) Жалпылау есімдігі – табыс барысында фактарды анықтау үшін пайдаланылады. Мысалы: төрт пәнні қабылдады, автобус белсенді өткізді, кітапты жеті қалаға тасып отыр.

2) Сан есімдігі – табыс сандарымен байланысты аудармаларды анықтау үшін пайдаланылады. Мысалы: 10 данасын жылдам жас, 5 тесттен құрметті табыс алды, 20құдайлы пән сын толтырды.