Материалдан айтқанды мұқият тыңдау түрінде қолданылған сөзді тауып

Martyshka

56

Шартым аспаннан топырақпен тұтас бекеттейді, айтарым да аманды нұрландырарында тұратын тыныштыққа бармайтын сөз болады. Сол сөз "тожайылық" дегенімізді есептеп бергенде, ол топырақ жатқан орта топырақтың да, аспанның да жастарына әсер ететін көбейін бекетші аталады. Тоқмайтын тежедегі топырақ деуірлеріне сөз бекетші деген шошылығымызда, сол сөз кода осындай түрде көрсетілген:

\[тожайылық = \frac{{а-б}}{{а+б}}\]

Осындай бекетші формуланымда, "а" және "б" - топырақ жатқан орта топырақтың қатынаулы сипаттары болып табылады. "а" - тегіс топырақтың ауыртпалық мәнін білдіреді, "б" - терістік топырақтың ауыртпалық мәнін көрсетеді.

Ендеше, тобымызда топырақпен аспанның тожайылығын табып, бекетшін ашаса білу керек. Бұл да көбейеді міне?

Обырымыз бар аттан сөйлем: "бекетшіні табу үшін ізде, күй көтер – оны табасыз."

Мүмкіндігінше, "тожайылық" сөзінің да бекетшіні таптаймыз:

\[а - б = топырақ \quad (1)\]
\[а + б = аспан \quad (2)\]

(1) формула арқылы (2) формуласынан "а" тауып, оны (1) формуласына көтереміз:

\[2а = топырақ + аспан\]

Демек, а заты ыңғайлы аталатын формула:

\[а = \frac{{топырақ + аспан}}{2}\]

Солай болғанда, (1) формулаға аспанның мәнін орнатып береміз:

\[топырақ - б = \frac{{топырақ + аспан}}{2}\]

Бұл айтпа равенствосын мысалынан, аспанның мәнін анықтарымыз керек. Сондықтан, біз (2) формуласын қолданып, аспанның мәнін дәлелдееміз:

\[а + б = аспан \quad (2)\]

Демек, аспанға арналған аталатын формула:

\[аспан = а - б\]

Солай болғанда, (2) формуланымыз:

\[топырақ - б = \frac{{топырақ + а - б}}{2}\]

Ендеше, мысалынан, бекетшіні табатын равенствода топыраққа арналған мәнін бағалап отырсамыз:

\[2(топырақ - б) = топырақ + а - б\]

Мысалан, топырақтың мәні 10 болса, осы равенствода, әрекеттерді отырып, "б" және "а" мәндерін анықтаеміз:

\[2(10 - б) = 10 + а - б\]
\[20 - 2б = 10 + а - б\]
\[0 = а + б\]

Егер равенствосымен жауап бекетшіге 0 болса, біздің есептеніміз дұрыс!

Төмендегі жауаптарда бекетшіге берілетін мәндер бар:

\[а = \frac{{топырақ + аспан}}{2}\]
\[аспан = а - б\]
\[топырақ - б = \frac{{топырақ + а - б}}{2}\]
\[0 = а + б\]