Пытанні і заданні для паўтарэння і парагульнення 1. У якіх сацыяльна-палітычных і эканамічных умовах распрацоўвалася

Баронесса_399

27

1. Беларуская культура в XIX стагоддзі распрацоўвалася ў сацыяльна-палітычных і эканамічных умовах, якія складаліся ў той перыяд. У гэты час Беларусь была часткай Расійскай імперыі, дзе галоўным афіцыйным моўным і культурным цэнтрам была маскоўская земля. Беларуская культура ўнікальная прадстаўніцкі колькасць кампанентаў захоўвала свае асаблівыя рысы, але падлегала некатораму ўплыву рускай імперскай культуры. Жыццё беларускага народа ХІХ стагоддзя таксама афармілася пад уплывам сацыяльна-эканамічных праблем і політычных адносін у краіне.

2. Рамантызм, як перыяд у беларускай літаратуры, меў вялікі ўплыв на развіццё літаратурнага руху ў XIX стагоддзі. Ён вызначаўся романтычным настроем, ўражлівасцю да прыроды, асабістымі перажываннямі і адыхаміцельнасцю ад рэальнасці. У беларускай літаратуре рамантызм адлюстроўваўся ў творах пісьменнікаў, якія выяўлялі родную прыроду, народныя звычаі і традыцыі. Уплыв рамантызму прынёс унікальную эмоцыйную глыбіню ў беларускую літаратуру ХІХ стагоддзя.

3. Два сатырычных творы, якія з"явіліся два стагоддзі таму назад, - гэта "Гэты Мінск, разумееш" і "Мартын Боруля". Гэтыя творы асабліва цікавыя тым, што яны змяшчаюць здаровы гуманізм, гумар і сацыяльную крытыку. Аўтары твораў падрабязна апісваюць жыццё і прыгоды персанажаў, раскрываючы падстрасныя сакрэты сусьветнасьці. Гэтыя творы дабравесна фіксуюць сацыяльныя, эканамічныя і палітычныя праблемы свайго часу, што робіць іх асаблівымі ў гісторыі беларускай літаратуры.

4. Філаматы і філарэты ўвайшлі ў гісторыю Беларусі з-за сваега актыўнага ўдзелу ў нацыянальна-культурнай руху. Філаматы былі студэнтамі Віленскага універсітэта, якія сталі стрыматарамі літаратурнага руху, маўленневага сабрацця і насустрач просьба ў Навусецкай гімназіі. Філарэты былі членамі Таварыства філарэтаў ў Мінску, якое з"яўлялася арганізацыяй, тым часам зборамі студэнтаў і моладзі, якая сябралася для таго, каб выступаць з вынікамі сваіх навукова-даследчых праектаў, адмацоўвалася ў літаратурны рух, прасоўвала беларускую мову і культуру. Дзеятельнасць філаматыў і філарэтыў аддала значны ўклад у гістарычны працэс станоўлення беларускай нацыі.

5. У ХІХ стагоддзі на фізіка-матэматычным факультэце Навусецкай гімназіі вышэйшую адукацыю атрымаў Францыск Скорына. Гэты факт імеў значэнне ў далейшым жыцці Скорыны, бо даў яму змагчанасць атрымаць глыбокую падрыхтоўку ў галіне наукаў, заснаванне друкарні, прадметнасць у літаратурным выратаванні беларускай мовы і беларускай культуры ў галоўніцтве беларускіх земляў.

6. Беларуская літаратура багата на ананімныя творы розных жанраў і форматаў. Некаторыя прыклады беларускіх ананімных твораў: народныя казкі, песьні, прыпеўкі, прыказкі, легенды і гульні. Гэтыя творы адлюстроўваюць народныя веды, вераванні, мастацтва і праз іх атрыманне можна падрабязна пазнаць народную культуру і традыцыі Беларусі.