1. Топырақ картасының түсінігі туралы анықтама беріңдер. Топырақ картасын оқу кезінде қандай мәліметтер алуға болады?

Vechnyy_Geroy

41

1. Топырақ картасы – бұл географиялық құрылымдарды анықтау және түсіндіруге арналған карта. Ол қазіргі кезде оқу кезінде қажетті мәліметтер алуға мүмкіндік береді. Топырақ картасынан оқу кезінде сол күнге дейін белгілер алу, топырақтың қимыл құрамын, түсініктемелерді пайдалану, топырақтың өздік мәліметтерін анықтау мүмкін.

2. Топырақ түрлерінің таралу заңдылығын түсіндіру үшін біз тақырыптық карта пайдалану қажет. Бірақ неге? Ол топырақтарды бөлек жүзеге асырады, оларды бір-бірінен айырып отырады және түрлерін таралауға мүмкіндік береді. Тақырыптық карта арқылы біз топырақтың қай түрлерінің өзара кепілдігі жатыр, бірақ ол түрлерінің белгілерін көрсетпейді.

3. Кез-келген өлкеде топырақтың төрт түрі таралған болуы мүмкін: отыр белгілер, аңыздық белгілер, жылжымайтын белгілер және үйлесімділікті белгілер. Отыр белгілер – бұл топырақтық пластықшіктер, яғни құрамында кең таяу жылжымайтын өзгерістерді аластатады. Аңыздық белгілер – бұл топырақтың құрамында былай элементтердің қатегориясына төзімденген белгілерді көрсетеді. Жылжымайтын белгілер – бұл топырақтың пластыкарлық дәрежесіне байланысты дейінгі өзгерістерді көрсетеді. Үйлесімділікті белгілер – бұл топырақтың өзара байланысуына, үйлесімділігіне байланысты өзгерістерді көрсетеді. Ауылшаруа шылығында топырақ ауа таптыру, суды ауапендей шебірелету, қарқынды күрделеме жасау және ауа өндірісі сияқты арнайы техникалармен пайдаланылады.

4. Топырақ картасынан қай түрлерінің таралуы зоналық сипатта болмауы мүмкін? Жоғарыда аталған төрт түр (отыр белгілер, аңыздық белгілер, жылжымайтын белгілер және үйлесімділікті белгілер) бірбіріне қарайсыз және өздерінің тақырыптық қатынастарымен айырылып, топырақтағы элементтердің аралық жасалғаны дайындалған. Бірақ оларды топтастыру ауырлықтарының болуы мүмкін, сондықтан зоналық сипат арқылы мәлімдеме жасай алмайтынымыз.

5. Топырақ картасынан қандай топырақтар 48°C бойынша орналасқанын анықтау мүмкін. Топырақтардың температурасы үшін шамамен зерттелген карталардан деректер алу адеселігі жоқ, сондықтан бұған дайындау кезінде сақталған мәліметтер жоқ. Топырақтардың орналасуының немесе температурасының белгіленуі өзге оқиғалармен сай лауазымда. Егер осы зерттелген карталардан нысандар қажет болса да, олар тек екі өлшемдік координатармен көрсетілген болса достарым.