1) Узабавечваюцца кампаненты словазлучэнняў паводле іерархічнага звязу. 2) Словазлучэнні - гэта сінтаксічны камплекс

Ярмарка_3557

27

Словазлучэнні - гэта сінтаксічны камплекс, які складаецца з двух ці больш слоў. У словазлучэнні магуць быць узабавечаныя кампаненты паводле іерархічнага звязу. Гэта значыць, што ў словазлучэнні ёсць галоўнае слова, а таксама замежнае слова, якое залежыць ад галоўнага слова. Галоўнае слова гэта слова, якое складае аснову словазлучэння, а замежнае слова залежыць ад галоўнага слова і выпраўляе яго значэнне. Напрыклад: "вялікі сад", дзе "сад" - галоўнае слова, а "вялікі" - замежнае слова.

Прадмет, прымета ці дзеянне можа мецца ў словазлучэнні, у залежнасці ад таго, якім словам яно залежыць. Калі прадмет, прымета ці дзеянне залежыць ад іменнага слова, то гэта іменнае словазлучэнне. Напрыклад: "чырвоны аўтобус", дзе "аўтобус" - іменнае слова, а "чырвоны" - прымета, якая апісвае аўтобус. Калі прадмет, прымета ці дзеянне залежыць ад дзеяслоўнага слова, то гэта дзеяслоўнае словазлучэнне. Напрыклад: "гуляць у парк", дзе "гуляць" - дзеяслоўнае слова, а "у парк" - месцазнаходжанне, з чым звязана дзея гуляння. Калі прадмет, прымета ці дзеянне залежыць ад прыназоўнікавага слова, то гэта прыназоўнікавае словазлучэнне. Напрыклад: "зялёны вулік", дзе "вулік" - прыназоўнікавае слова, а "зялёны" - прымета, якая апісвае вулік.

Словазлучэнні таксама падраздзяляюцца на дзеяслоўныя, іменныя і прыназоўнікавыя ў адпаведнасці з марфалагічным выражэннем галоўнага слова. Дзеяслоўныя словазлучэнні складаюцца з дзеяслоўнага слова і замежнага слова, якое залежыць ад дзеяслоўнага слова і выпраўляе яго значэнне. Напрыклад: "ходзіць па горадзе", дзе "ходзіць" - дзеяслоўнае слова, а "па горадзе" - месцазнаходжанне, з чым звязана дзея хаджэння. Іменныя словазлучэнні складаюцца з іменнага слова і замежнага слова, якое залежыць ад іменнага слова і апісвае яго. Напрыклад: "купляць кнігу", дзе "купляць" - іменнае слова, а "кнігу" - предмет, які імкнеюцца набыць. Прыйменнікавыя словазлучэнні складаюцца з прыназоўнікавага слова і замежнага слова, якое залежыць ад прыназоўнікавага слова і апісвае яго. Напрыклад: "на стале", дзе "на" - прыназоўнік, а "стале" - месца, на якое клаюць нешта.

Сувязь, пры якой замежная слова ўжываюцца ў тым жа граматычным фармаце, што і галоўнае слова, называецца дапасаваннем. Гэта значыць, што як галоўнае слова, так і замежнае слова будуць мецца ў той жа форме, напрыклад, гэта можа быць множнік, род, відмінак і г.д. Напрыклад, для гэтага можа быць такая фраза: "студэнты ўчацца", дзе "студэнты" - галоўнае слова, а "ўчацца" - дзея, якую рабяць студэнты. Усякое дадзенае словазлучэнне можа быць разам з дапасаваннем, калі галоўнае слова і замежнае слова ўжываюцца ў аднолькавым граматычным фармаце.