1. З чаго залежыць велика вживаність імя ў промові? 2. За якімі ознакамі выдзяляюцца будучыя і неодушэўленыя? 3. Якія

Загадочный_Замок

55

1. Велика вживаність імя ў промові залежыць ад кількох аспектаў. Перш за ўсё, важным фактарам з"яўляецца роля, якую грае гэта імя ў моўным прасторы. Імёны, якія шырока вжываюцца ў моўным суполкаванні, больш верагодна будуць вжывацца і ў промове. Другім аспектам з"яўляецца частата, з якой імя зустрычаецца ў моўным матэрыяле, такім як тэксты, газэты, кнігі і іншае. У прынцыпе, чым часцей зустрычаецца пэўнае імя, тым больш верагодна, што гэта імя будзе вжывацца і ў промове.

2. Будучыя і неадушэўленыя выдзяляюцца па некаторым азнакам. Будучыя імя ўжываюцца для азначэння асобы, прыметы, стану або дзеяння, якія адбудуцца ў будучыні. Напрыклад, "пабачу" або "пабудую". Неадушэўленыя выдзяляюцца тым, што азначаюць не жывыя аб"екты, такія як рэчы, месцы, явішчы. Напрыклад, "стол", "горад", "зорка".

3. У беларускай мове існуюць імя, якія ўтвараюць толькі аднаковую або толькі множную форму. Напрыклад, "ласка", "ўчастак" выкарыстоўваюцца толькі ў аднаковай форме, а "вогнішчы", "рэча" выкарыстоўваюцца толькі ў множнай форме.

4. Загалоўныя імя азначае агульны клас, групу аб"ектаў або яўленняў, асаблівасці якіх апісуюцца ў агульных тэрмінах. Названыя імя азначае канкрэтны аб"ект або яўленне, асаблівасці якога апісваюцца канкрэтнымі словамі.

5. Канкрэтныя імя азначаюць аб"екты, якія можна ўласцівасць, матэрыяльныя аб"екты, якія маем адпрацаваную разносць у прасторы і часе. Напрыклад, "кніга", "будынак". Абстрактныя імя азначаюць нематэрыяльныя аб"екты, якія не маем адпрацаваную разносць у прасторы і часе. Напрыклад, "мудрасць", "супольнасць".

6. Зборныя імя азначаюць канкрэтны аб"ект, які складаецца з некалькіх частак, элеменцікоў. Напрыклад, "камп"ютар" - зборнае імя, бо ён складаецца з манітора, клавіятуры, камп"ютарнай карцінкі і г.д. Аб"ектныя імя азначаюць апрануты ў форму зборнага аб"екта атамы/часткі аб"екта. Напрыклад, "земля" - аб"ектнае імя, бо мае форму цэлага об"екта, але складаецца з невядомай колькасці або невядомых атамаў.

7. Схіленнем імя называецца змяненне формы для выражэння розных граматычных катэгорый: роду, ліку, казі, асабліва касцярамі. Напрыклад, схіленне прыяміх, сярэдніх, назоўных або мастацкіх імёнаў.

8. Імя з 1, 2 і 3 схіленьня мае адрозненні ў формах залежна ад граматычных катэгорый. 1 схіленне выкарыстоўваецца для прымых імёнаў, напрыклад, "стол". У 2 схіленні, для сярэдніх імёнаў, напрыклад, "малако". У 3 схіленні, утвараецца для назоўных імён, напрыклад, "крама".

9. Да невырашальнага схіленьня належаць такія імёны, якія могуць належаць да розных схіленняў. Напрыклад, "водар" можа належаць і да 1 схілення (водоры) і да 2 схілення (водараў).

10. Імя ўтвараюцца праз розныя морфалагічныя працэсы, такія як афіксацыя, рэдуплікацыя, склеюванне, пераход суфікса і іншыя. Большасць імён адбываюцца праз даданне прыставак, суфіксаў, заканчэнняў ці праз розныя марфалагічныя змены ў залежнасці ад граматычных катэгорый. Напрыклад, афікс "ніц" дадаецца да работні-рабочыніка, што дае прыкладаецца ўтвараюць работніца, рабочыніца. Дадзеныя працэсы прынцыпова адрозніваюцца ў залежнасці ад рода, капіянентаў, калі ёсць шэраг відаваў. Але загадкуюць мову такія відавыя граматычныя звароткі, як, напрыклад, ў нашай практыцы, у дадатке, у гізычнай культуры, а таксама тым, што працэс марфалагічнага збагачэння імён ежа, мала пражыць працэс пераходу з"явы імёна з адметнага cкласацца з заканчэннем -нне.

Надзеюся, што гэты адказ дастацца паставешаму. Калі ёсць дадатковыя пытанні, Вам варта толькі ўдакладніць, і я рад буду дапамагчы Вам!