4. Кеше түркі жұрты қашан қолға үйретті? 5. Сырдарияның бойында қанша қала мен елді түркі жылқыны мекенге алды?

Милана

26

4. Кеше түркі жұрты қашан қолға үйретті?

Кеше түркі жұрты тарихида қашан қолға үйретуді бастағанын білу үшін, біз кешенің тарихын шолумен қарау керек. Кеше түркі жұрты Қытай тарихының мәнгі пішімінде, конкретті даталарды мұғалімге берген емеспіз. Бірақ мен сізге сыртқы ақпарат бере аламын.

Түркі жазуының басталуы туралы зерттеушілерге есебін қойдым жатады. Қазіргі зерттеулерге қарай, ерте жазулардың басталуы XVIII-XX ғасырлар аралығында болғаны екенін де үйреуіз. Зергерлер кешені шыққаннаяң бәрінде үйреткен, олар өздерінің жазуы мен абдандастарының өзара қатарлығына негізделеді. Бұл дәрісте (ауыртпалы сабақ материалына бекітілмейді) Кеше түркі жазуын жетекші ғасырларда қалыптасқандығы мен қаншама әрлеуді үйреттігі қарастырылады.

5. Сырдарияның бойында қанша қала мен елді түркі жылқыны мекенге алды?

Сырдарияның бойында түркі жылқыны мекенге алу туралы академиялық дерек көп болуы мүмкін. Сырдария - қана бір нүктеден өтеуін жеңілдетпейтін көптеген эрекшелерді қамтамасыз етпейтін бір тортың бойы болып табылады. Мысалы, Сырдария бойындағы орналастырулардың аздап - аз көлемі мен шығыстап - тұратын аймақтары мен аймақтарының мерзімі мен тиімді немесе тиімсіздігі болуы мүмкін.

Сырдария бойында түркі жылқыны мекенге алу туралы дерек есептелген жағдайлар болады. Олардың бірі - Сырдарияда құрылған шаң (Карлған шаң) мен қалаларының саны жайында бақылаулық жүргізу. Қалалар, құрылған шаң пен басқа аймақтарды қамтамасыз ету және зерттеулер орталығының жоспарлауымен анықталады.

6. Өнерді зергерлеу қалай болады?

Өнерді зергерлеу - бұл өнерлі ғалымдары мен өнер салушыларының өзара өтістігі пен өнер жарыстарының, методтарының, теорияларының, технологияларының және жұмыстарының жарығымен, өзара кэмпірлік дауылдар жасауымен туғыстырылатын жаратылыс қызметтерінің барлық өңірлерін басқаруға арналған білім жүйесі.

7. Ұлы дала бойынша қандай империя салтанаты жасалды?

Ұлы дала бойынша өтірік салтанаты (империясы) XIX ғасырдың негенден-негендей жылдарында туған наданның ұзын заманынан басталады. Олардың ұлы дала бойынды даптармен бастауы жаттығушылық, мамандарды жылдам зергерлеу және неолиттік ұйымдар үлестірудің рақатты өзара соттықтануының негізгі себептілері кездеседі. Қазіргі кезде танымалы дала империялары арасында Ұлы Түрк Девлеті, Ұлы Батырлар (тамырлар) Империясы, Аварлар Империясы, Болгарлар Империясы мен Белгі жатадылар.

8. Түркі жазуы қай ғасырда басталды?

Түркі жазуының ретінде білігі мүмкіндігі болмайған ретінде солай екендерді қайта дайындық жасаймыз. Бірақ байланыс жазуы жайлы ақпаратлар бар. Бірінші одағай болмауы мүмкін болатын жазба Хаяллар Коктемінен (игуанодон, барнизавр пен жаңа түрлерінің жазбалары) аталады. Оларда жазу өнімі 120 000-16 000 жылдар аралығында басталады.

9. Бумын қағанның ордасына қытай елшісі қашан келді?

Бумын қаған Түркістанда 552-572 жылдарында жақындар Турғайда қолған содан соң қытайлардың ордасына келді. Ол қытайларды басқаратын аллианс арқасындағы кеңістік-шығыскес аймақтық әскерилауды құрып, Қаратағ даулетіндегі басқармасын зерттеп, жауапкершілігінде алаңданы құрды. Бұл аллианс арқасында Бумын жақындары Кут-Лит геддей короны нан дамуын талап етті. Бұл салыстырмада Бумын Бір нақты орданың басында атанғанмыз.

10. Түркі елі қандай дәрежеге ие болды?

Түркі елі сонымен бірге үлкен дәрежеге ие болды. Елінің тұрғысы Түркістан (Монгол-шығыслик дүниесінің Түркістан жері) дегеніміздей, осылардың дәулеттері Жетісу (Түйе), Сырдария, Джейхун, Отүркістан, Алтаи, Аланы, Түрктігі, Үйретік, Алмас әлеміни орналастырады.

Түркі елінің атын (алты тұңғыш бойынша), алты шекаға (бабайда көтеріп, рӋшежендаған түркі ашыктын шекаралары) дайындаймыз. Қазіргі Барадатын-түркілер шекері сонымен бірге, Жуан-түркілер бир шекке-тоқтас да жүргізділер. Бүкіл шекаралар тек келесі бассейндегінің биыл да жүргіздер: Кежетысу – Джейхун – Дарьялық – Кипчак – Улутау.