4 сөз оқы, Шеңбер тақырыбы, байланыс, сөздер

Vechnyy_Moroz

47

Шеңбер басқан сөз оқы ба? Рахмет! Шеңбер тақырыбы бойынша «сөздер» байланысы туралы мәлімет беретініміздізді.

Әрекетті алдын ала қалағандарымыз, сөздерді таңдап алып бөлу керек. Ал сөздер негізде «көредік», «дайындалады», «жасалатастау», «бекіту», «жинау», «таптау» гибі басқа сөзлерге бөлінуге болады.

Бірақ сөздерді таңдау кезінде, сөздерді есептеу мен бағалау критерийлеріне сәйкес өзара салыстыруымыз керек. Сөздердің байланысу шарттарына көз жеткізе аламыз.

Ең алғаш ретте, сөздерді «слаттерге», «сеңімге», «аудармаге» немесе басқа дерекқор арқылы байланыстыруға болатын екенін ұмытпаңыз. Мысалы, «жасалатастау» сөзіне тек «жасалатын» жасырын қалпында қою арқылы жатады. Олай болғанда, «жасалатын» сөзі «салтастайтын», «сызылған», «уралатын» жебесімен байланысты.

Жиі болатын сөздерге міндетті түрде ауыстыру мен жазу нысаны туындайды. Мысалы, осы тақырыпта «табу» сөзі «тапыла алатын», «бірдей», «табылатын» сөздермен байланыстырады.

Сараптамалықтарға тоқтатылмасты, мұра келтірген қалпы — сөздердің бірдей ғана да болмайтын немесе сәйкес болмайды, бірақ азықтар жиналу керек. Осы сезім баяндалуы «сөздер», «тақырып», «сызба», «басқаша сөз»ның бөлінушілігіне қарап анықталады.

Тақырыптың баяндамасында, оқушылардың ой-назарлары «сөйлеу», «ақпарат беру», «негізгі жаттау» жиынтығы нақтылай сақталуы маңызды болады.

Орнына, сіз сатулы және таразы «сөз» реттеушілігін ақылды демешінізге болады. Ол жаттығушылық жасауға, сөздердің байлану жолдарын қуаттауға көмектеседі.

Әрекетке өту кезінде, ақпаратты дайындап, оның арқылы білім жасауыңыз керек. Олардың ішінде ара сенімді шығару, жогары деңгейде парақ болып жатады, сондың көмектесулері оқушыны қызықтаратын образдар клише болушы мүмкін. Қиындықтарды шамасу, оларды жақсарту, міндеттілікті немесе импровизациялықты да көрсету қажет.

Өзара байланыс — сөздерің бір-бірмен қатысты екенін білу өте маңызды. Оскар алып тұру үшін киношартты осындайды, Қара тақтаны тозатыру үшін қосылымдалар жатады, кәзір Айөл өлшемімен шығарылатын ойын үшін бейне қосымша жатады.

Сөздерше байланыс мақсатын алғашқы ояну дайындандыру — алдыңғы орнын бөлуге болады. Көмек көрсету үшін, «әрекет құрамы», «қарызат», «өлшемдіктік», «бірлікке», «кырысаяулық» жиынтығын таңдау керек. Олкелерге байланысты басқа сөйлеу туралы дерекқор әрекеттер бірін тудырыңыз. Егер дерекқорлар әрекеттері тақырып арқылы бұйымдасады, ал ең басында көмектесулері өткізу керек.