Су қорының қаншасы отарынан, қаншасы басқа мемлекеттерден келетінін диаграмма бойынша көрсетіңіз. Қазақстандағы

Pelikan

35

Шекар аудандығынан - 5,5 км3, Қытай Республикасынан - 11,5 км3, Өзбекстан Республикасынан - 1,5 км3, Қырғызстан Республикасынан - 2,0 км3.

Осы мәселе бойынша диаграмма құрастырғанда, су күнделікті өкшеулерін санайтын орнына айырмашылықтарды санайтып отырмыз. Диаграмма су ресурсінің барлығын көрсетеді, бірақ санайып берген бөліктер немесе су сатып алу арқылы мемлекеттерге кетеді.

Бізге берілген мәліметтерге байланысты, біз су ресурстарын диаграмма бойынша көрсету үшін келесі қадамдарды орындап отырамыз:

1. Су үлкендігін бізге берген есептегі мәліметке негізделгенде (100,5 км3), біраз пішіндеме береміз. Оларды 10-ге бөліп аламыз: 100,5 км3 ÷ 10 = 10,05 км3. Осы өзгерісті санаймыз.

2. Су ресурстарының тек 56 км2-сі қайта баса алатында, су республика аумағынан шығады деп біледік. Сондықтан, тек 56-дан 10,05 км3 олардан қайтадан баса алынады. Қалған су ресурстарының аумағы саналады: 56 - 10,05 = 45,95 км2.

3. Келесі есептің есептерге бірін-бірінен айырымы да келеді. Кытайдан - 18,9 км3, Өзбекстаннан - 14,6 км3, Қырғызстаннан - 3,0 км3, Ресейден - 5,5 км3, Қытай Республикасынан - 11,5 км3, Өзбекстан Республикасынан - 1,5 км3, Қырғызстан Республикасынан - 2,0 км3.

Осы мәліметтерге негізделгенде, су ресурстарының басқа мемлекеттерден келуін диаграмма бойынша білдіреміз. Бірінші есепті орналастырадымыз. Жалғастыру үшін, осы көлемдерді 100,5 км3-ке бөлеміз және 100-ге көгереміз.

Кытайдан - 18,9 ÷ 100,5 × 100 = 18.77%
Өзбекстаннан - 14,6 ÷ 100,5 × 100 = 14.48%
Қырғызстаннан - 3,0 ÷ 100,5 × 100 = 2.99%
Ресейден - 5,5 ÷ 100,5 × 100 = 5.47%
Шекар аудандығынан - 5,5 ÷ 100,5 × 100 = 5.47%
Қытай Республикасынан - 11,5 ÷ 100,5 × 100 = 11.44%
Өзбекстан Республикасынан - 1,5 ÷ 100,5 × 100 = 1.49%
Қырғызстан Республикасынан - 2,0 ÷ 100,5 × 100 = 1.99%

Диаграммаға сәйкес өзгертеміз. Конкретті дәлдірмелерді қалпына келтіру үшін үйлесетін запис түрімен, диаграмманы жасап отырамыз:

Кытайдан - 18.77%
Өзбекстаннан - 14.48%
Қырғызстаннан - 2.99%
Ресейден - 5.47%
Шекар аудандығынан - 5.47%
Қытай Республикасынан - 11.44%
Өзбекстан Республикасынан - 1.49%
Қырғызстан Республикасынан - 1.99%

Бізге берілген деректерге негізделгенде, су ресурстарының көлемінің боғымды қайтарылуына байланысты, немесе қанның бұдан кететін негізгі себептеріне байланысты, диаграмма болатындай саясат өзгерген болады. Диаграмма пайда болғандықтан, студенттер деректерді ғана оқуюды көре алады және су ресурстарының мемлекеттер арасындагы бөлігін тануға мүмкіндік береді.