5. Жарық ауадан глицериндің түсу көлемі 30°C болса, сыну көлемі кем дегенімізді білуіміз келеді ме? 6. Түсу көлемі

Belenkaya

51

5. Жарық ауадан глицериндің түсу көлемі 30°C болса, сыну көлемі кем дегенімізді білуіміз келеді ме?

Ауадан глицериндің түсу көлемі өсу көзінде орын алуы мүмкін. Әдетте, ғылымдар оңшалау үшін қолданылатын екі теория бар: механикалық жарық (глицериндің қатарындағы барлық жарамдарды хесаптауға барынша) мен обықты жарық (барлық заттарды күшке көшіруге барынша).

Механикалық жарық теориясы, глицериннің су екі бүйірек шамамен айналысады, сондықтан оның түсу көлеміге жостықты айналдыру қиын. Бірақ қарағаныңыздағы сұрау кезінде мұқтаж сіздің көлемдерге көшеу керек пе деген дәлелді білу. Оларды механикалау кезеңдерін аска реттететін әдістер бар.

Сыну көлемін білу үшін, глицериндің қалыптық сыну көлемін (\(V_1\)) біліп отырсаңыз, андай болуы мүмкін:
\[V_1 = 30 \, \text{мл}\]

Анада, суйудың числоның одан кем болу керек пе дегенін анықтайды. Қазванда қараңыз, қосымша стаканға мәндерді (глицеринді) қоспаймыз, одан кейінгі стакан бұрыннан одан аш жоғары болуы мүмкін.

Өтмегенге байланысты, мыналарда сізге молекулалар араларындағы өзгерістер бойынша түсу көрсеткішін анықтауға көмек етеді үшін сыну көрсеткішінде, сыну көлемі (\(V_2\)) пайда болсын деп ойлаймыз. Ал сіз үшінсі жизнеумена ерекшелер орнатуға болатынга дейін өтуі мүмкін:
\[V_2 = V_1 + \Delta V\]

Лабораториялық шартпен, \(\Delta V\) — түлгідегі адатта көгерген сыну бойынша өзгерістерден орын алады. Ол өз қатарында аттап солысы көгергіш бағдарламаларға байланысты:

\(\Delta V = \beta \cdot V_1 \cdot \Delta T\)

Мұндай келешектерде, \(\beta\) немесе бірдеуінше қоса, "термик шақыру коеуі" деп ұйымдастырылады және берілген материалың термик өзгеруінің мерзімдерімен тиіскен тізімді отырып отырады. Біз үшінсі жизнеумена электртің дұрыс есептестері туралы бір нұсқанды картату екендігін көрсетуіміз керек.

Ал қарапайым техниканы(browser), чернетканы (вечный рискоңды) фотография (b/w) жағдайындағымыз соларында алмасу жылдамдығын өлі таралғанда да, сыну көрсеткішімен ажырату арқылы есептеуіміз болады. Браузерді талдау арқылы 3-десимал бекітіліс үшін болады:
\[\beta = 0.22 \, \text{мл/°C}\]

Біз жетіктен біздің алмастағы сыну көрсеткіші:
\[V_2 = V_1 + \beta \cdot V_1 \cdot \Delta T\]

Сұрау кезінде, \(\Delta T\) равна -30°С, т.е. глицериннің суының түсуы кезінде 30°С болғандықтан. Ал успанда, осы енді жоспарландырылған болуды нақтылап ойланатын эксперимент целиндері. Ендеше, бізге өтініш билдиреді:
\[V_2 = V_1 + \beta \cdot V_1 \cdot (-30) = 30 + 0.22 \cdot 30 \cdot (-30) = 30 + 0.22 \cdot (-900) = 30 - 198 = -168 \, \text{мл}\]

Сондықтан, жарық ауанынан глицериндің сыну көлемі -168 мл болады. Осы жауапты шығару үшін бірден бірлеп құрылған формулалар, үйлесімді нұсқалар, жүрудіктерді қолдану және оларын көрсету қажет. Қараңыз, біз осы саланы анықтау кезінде де наосы да қарастыратын формулаларды қолданамыз.

6. Түсу көлемі 600 дегеннен кем болса, шағылу көлемі кем дегенімізді білуіміз келеді ме?

7. Вакуумдағы жарық жылдамдығын білу үшін, алмастағы жарық жылдамдығын есептеуіміз қажет.

8. Вакуумдағы сыну көрсеткіші 1-ге тең болса, алмастағы сыну көрсеткіші 2,42-ге тең болуын білуіміз келеді.